گزارش: عارضه‌یابی عملکرد لجستیک و ترابری ایران (چالش‌ها و راهکارها)

با عنایت به استقرار دولت چهاردهم، گروه مدیریت زنجیره تامین آمادگران (اندیشکده زنجیره تامین و لجستیک ایران) با بهره‌گیری از اندوخته دانشی و مطالعاتی بیش از ۹ سال فعالیت اندیشکده‌ای بر آن شد تا در این گزارش تحلیلی به بررسی اوضاع نابسامان لجستیک و ترابری ایران پرداخته و پیشنهاداتی برای بهبود ارایه نماید.

این یادداشت ماحصل حدود ۲۰ سال تجربه کار تخصصی-پژوهشی نگارنده، بررسی‌های میدانی و دوره‌های آموزشی و همچنین جمع‌بندی مطالب راهبردی است که طی ۹ سال فعالیت کانال تلگرامی اندیشکده زنجیره تامین و لجستیک ایران[۱] منتشر شده است.

از آنجا که به نظر می‌رسد اکنون لجستیک و ترابری کشور دارای مشکلات عدیده‌ای است که نیازمند همکاری و مشارکت فعالان و دلسوزان کشور است، در این گزارش با نگاهی راهبردی به طرح موضوعات اساسی عرصه لجستیک و ترابری کشور پرداخته شده است که امید است در دولت عقلگرای چهاردهم مورد اهتمام و توجه قرار گیرد.

اندیشکده زنجیره تامین و لجستیک ایران، این گزارش را به عنوان مسئولیت اجتماعی خود تدوین کرده است و در اختیار معاون محترم حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی قرار می‌دهد.

آنچه در این گزارش آمده:

چکیده

۱- چالش: درک پایین از ضرورت و اهمیت «لجستیک» در سطح حکمرانی کشور

۲- چالش: دور زده شدن موقعیت لجستیکی و ترانزیتی ایران و غفلت دولتمردان

۳- چالش: ضعف شدید در ارکان اصلی لجستیک و ترانزیت: همکاری، هماهنگی و یکپارچگی

۴- راهکار: نیاز به شورایعالی لجستیک و ترانزیت در سطح معاون اول ریاست‌جمهوری

۵- راهکار: ضرورت تفکیک وزارت راه و ترابری از مسکن

۶- چالش: درک ضعیف و بعضا نادرست از مقوله «لجستیک» و اجزای آن در کشور

۷- چالش: دست‌اندازی و ایجاد موانع زیاد در مسیر شکل‌گیری استارت‌آپ‌های حوزه بار

۸- چالش: ترانزیت به مثابه خام‌فروشی خدمات لجستیکی است

۹- چالش: درک نادرست از کریدور تجاری و ترانزیتی

۱۰- چالش: نداشتن آمایش لجستیکی و نقشه کلان برای توسعه زیرساخت‌های کشور

۱۱- راهکار: کارکردهای مطلوب بنادر چابهار، رجایی، امام خمینی

۱۲- راهکار: ملاحظاتی درخصوص سند آمایش مراکز لجستیک کشور

۱۳- چالش: بندر جدید «کوه مبارک»

۱۴- چالش: گره زدن سرنوشت کریدور شمال-جنوب به اتصال ریلی رشت-آستارا؛ گناهی نابخشودنی!

۱۵- چالش: رانت‌خواری، فساد، ویژه‌پروری و سیستم‌های قضایی ناکارا

۱۶- چالش: عدم حضور شرکت‌های معتبر لجستیکی بین‌المللی در ایران

۱۷- چالش: مخدوش بودن آمار و اطلاعات

۱۸- راهکار: ضرورت تبدیل شدن شرکت‌های حمل‌ونقلی به شرکت‌های لجستیکی

۱۹- چالش: عدم شکل‌گیری حمل چندوجهی، بارنامه سراسری و حمل کانتینری

۲۰- چالش: ضربه مهلک غیرواقعی بودن قیمت سوخت بر پیکره حمل‌ونقل کشور

۲۱- چالش: بهره‌وری پایین ترابری در ایران

۲۲- سایر چالش‌های تخصصی

۲۳- چالش‌های عمومی